CAUMINHNGOC VÀ BỘ SƯU TẬP TRANH: TRANH BIẾM HỌA & HÍ HỌA VIỆT NAM. ( Vần B & C ).

TRANH BIẾM HỌA & HÍ HỌA VIỆT NAM.

LTS. Đây là bộ sưu tập về thể loại tranh biếm họa, hí họa mẫu bản gốc, được vẽ bằng tay với các loại bút nỉ, màu nước, bút sắt, bút bi..v.v...trên đủ các loại giấy, với kích thước không thống nhất. Từ 06cm x 10cm cho đến 30cm x 50cm hay lớn hơn. Căn cứ vào năm tháng có ghi trên những mẫu vẽ. cho thấy xuyên suốt qua một quãng thời gian khá dài từ những năm 1986 rải rác cho đến năm 2006. Bao gồm các họa sĩ đã nổi danh và chưa. Chuyên nghiệp cũng như nghiệp dư. Trong đó có những bản vẽ rất tỉ mỉ, cầu kỳ, mới lạ, cũng có bức thật giản phác và ngô nghê, chân chất và dí dỏm. Một sự pha trộn giữa có tay nghề và không. Mỗi người mỗi vẻ. Chính điều đó lại tạo ra một sự phong phú đa dạng . Tất cả với một ý niệm duy nhất là muốn trình bày ý tưởng của mình qua nét bút để đả kích, diễu cợt những hiện tượng trái khoáy, ngứa mắt đang xảy ra ngoài xã hội. Có thể những mẫu tranh châm biếm hay hí họa này đã được hoặc không được chọn đăng trên các tờ nhật báo tuần báo hay tạp chí nào đó trong nước. Điều đó không quan trọng. Vì nhận định của tôi là nội dung và những điều tác giả muốn nói trong tác phẩm mới quí, mới có giá trị. Sự châm biếm cùng sự chế diễu hời hợt hay sâu đậm của từng bản vẽ đã được chứa đựng trong từng khổ giấy lớn bé, tự thân nó đã là một khía cạnh trong cuộc đời ít nhiều cũng đã nói lên một điều gì đó mà đôi khi mọi người cũng có lúc va chạm hay chứng kiến nó lù lù trong cuộc sống.
Đối với những bức tranh này theo sự nhận định chủ quan của tôi thì đây là những bản vẽ tay, bút tích của tác giả rất có giá trị không những về nghệ thuật mà nó còn có giá trị về mặt tư tưởng trào phúng vì nó là chất sống hí lộng của từng ngọn bút, cũng như sự quyến rũ của từng đường nét cùng màu sắc. Khác biệt hẳn với những bản vẽ cứng ngắc, khô khan và đơn điệu được thực hiện bằng máy vi tính. Chính cái kỹ thuật hỗ trợ đắc lực cho công việc đã làm mai một đi những gì sinh động do đôi bàn tay con người làm ra...và tất cả đã còn đang tồn tại thực tế trước mắt chúng ta không bị mai một như thân phận hẩm hiu của những bản phác thảo khác bị hủy hoại đi sau khi đã sử dụng phục vụ cho việc ấn loát. Đó cũng là một điều rất may mắn cho những ai yêu thích bộ môn này...
Toàn bộ những bản vẽ dưới đây do tôi cất công củng cố, góp nhặt khi ít, lúc nhiều được lưu giữ cẩn trọng từ rất nhiều năm, qua từng gánh ve chai hay từ những người chuyên mua đồ món. Trong những nhân vật này có thể nói người cung cấp cho tôi nhiều nhất là anh Dzũng CầmbáThước. Cái tên riêng gắn liền với tên đường nơi anh cư ngụ do tôi thường dùng để gọi. Từ khi anh về cõi vĩnh hằng tôi đã mất một người bạn và cũng mất đi nguồn cung cấp dồi dào từ anh.
Cauminhngoc
Tháng 5/2013

Ý kiến của nhà văn Viên Linh về tranh biếm họa khi ông trao đổi với họa sĩ Chóe (Nguyễn hải Chí).

....Rằng vẽ biếm họa là một nghệ thuật cao, đòi hỏi kiến thức rộng, không cần ở nhà trường, mà là kiến thức từ đời sống. Kiến thức thu lượm được ở đời sống quí giá hơn kiến thức thu lượm được từ nhà trường. Nhiều người tốt nghiệp Đại học, là Luật sư Bác sĩ, nhưng cách hành sử cho ta thấy họ là người không kiến thức. Vì họ chưa học trường đời, là ngôi trường cuối cùng bất cứ ai phải bước vào. Bằng cấp là điều tốt, rất đáng để hãnh diện, nhưng bằng cấp chỉ là một tấm vé tầu để vào trường đời.

....Hãy để ý nhé: Hí họa không có nghĩa là vẽ nhanh, vẽ bôi bác. Mà vẽ kỹ càng, tỉ mỉ. Hãy vẽ như cầm dao khắc vào gỗ, đường nét tạo ra chiều sâu. Mỗi tuần chỉ vẽ một bức, cho nên phải vẽ cẩn thận. Dù thế nào phải có nghệ thuật. Không có nghệ thuật trong việc ta làm là không văn minh, thiếu văn hiến. Và đừng có nhiều chú thích. Không cần chú thích mới là hay. Chỉ cần nhan đề thôi. Một bức biếm họa phải có tới 20 chữ chú thích là vút đi. Vài chữ thôi, càng ít càng tốt. Không có chữ nào là hoàn toàn. Và khi chú thích, không được viết như ta viết chữ thường, của một câu văn. Phải viết tất cả bằng chữ hoa, chữ in. Tất cả bằng chữ hoa, chữ in, không viết chữ thường. Càng bớt chữ đi càng tốt. Hãy thử đi.

Viên Linh. (Nguồn: Chí – Chóe. Viên Linh/ Học xá).

Vì số lượng họa sĩ khá nhiều, cũng như số lượng bản vẽ của từng tác giả không đồng nhất về kích thước cùng đề tài, đã thế lại được thực hiện qua nhiều thời gian khác nhau nên tôi xếp bút danh của họa sĩ theo thứ tự vần ABC cho tiện việc theo dõi.

VẦN B

01 - Họa sĩ B.BA.

01